امروزه از همان بدو تولد کودک از بسیاری از متخصصان (متخصص اطفال، متخصص مغز و اعصاب) کمک منظم دریافت میکند و تحت معاینات اجباری توسط چشم پزشک، متخصص گوش و حلق و بینی و سایر پزشکان قرار میگیرد. یک متخصص مغز و اعصاب یا یک مادر بسیار دقیق و آگاه میتواند تاخیر در رشد گفتار و سن مناسب برای گفتار درمانی را در مراحل اولیه تشخیص دهد. برای آگاهی از سمعک ویدکس, به مراکز معتبر و تخصصی مراجعه کنید.
باید توجه ویژه به کودکانی شود که در دوران جنینی یا در حین زایمان تحت تأثیر نامطلوب قرار گرفتهاند (مانند خفگی ناشی از پیچیدن بند ناف و غیره). زیرا این موضوع میتواند باعث تاخیر در رشد، نه تنها گفتار، بلکه همچنین سایر عملکردها و فرآیندهای ذهنی مانند توجه، حافظه و تفکر شود.
اگرچه هر کودک با سرعت خاص خود رشد میکند، اما هر گونه انحراف از هنجارهای سنی باید والدین را آگاه کند و نشانهای برای تماس سریع با یک گفتار درمانگر باشد. ترجیحاً در این زمینه به متخصص اجازه دهید ترس شما را رد کند تا اینکه بخواهید مشکل فرزندتان را نادیده بگیرید و گمان کنید مشکل خاصی نیست.
رشد گفتار در سال اول زندگی باید دنبال شود و باید لحظهای که کودک شروع به زمزمه کردن و غرغر کردن نمود و اولین کلمات ظاهر شد، رشد کودک باید ثبت شود. 1 تا 2 سالگی انباشت فعال واژگان است و تا پایان سال دوم زندگی عبارت اساسی شکل میگیرند. در این مرحله هنگام برقراری ارتباط با یک بزرگسال، کودک 2-3 کلمه را ترکیب میکند.
اگر کودک 2 سال و نیم ساله باشد و نتواند هیچ عبارتی را بگوید، سرعت رشد گفتار او شروع به عقب ماندن از هم سن و سالهایش میکند. این اولین نشانه ای است که زمان مراجعه به گفتار درمانگر و سن مناسب برای گفتار درمانی کودکان فرا رسیده است.
در 3 سالگی، بلوغ آناتومیکی نواحی گفتاری مغز تقریباً کامل شده است و آن را به مطلوبترین دوره در رشد گفتار کودک تبدیل میکند. در صورت انحراف کودک از هنجارهای همسن و سالهایش، توصیه میشود به یک گفتاردرمانگر مراجعه کنید تا معاینه کامل انجام دهد و در صورت لزوم شما را به متخصص گوش و حلق و بینی (برای بررسی شنوایی کودک) یا به یک متخصص مغز و اعصاب (برای شناسایی بیماریها) ارجاع دهد. به این ترتیب میتوان علل نقص گفتار را شناسایی کرد، درمان جامعی مانند (ماساژ، رفلکسولوژی…) را تجویز کرد و اصلاح گفتار را برای دستیابی به نتایج مثبت انجام داد.
گفتار درمانگر دورهای از دروس را برای فعال کردن گفتار و رشد کودک برگزار میکند و بر این اساس به والدین توصیه میکند که چگونه با کودک ارتباط برقرار کنند و در آینده چه انتظاراتی از وی داشته باشند. برای آگاهی از سمعک ویدکس, به مراکز معتبر و تخصصی مراجعه کنید.
به طور کلی، در سن 5 سالگی، تمام جنبههای زبان مادری باید در گفتار کودک شکل بگیرد مانند: واژگان، دستور زبان، تلفظ و واج شناسی
در این راستا، در سن 4 و نیم یا 5 سالگی، باید یک تشخیص جامع از رشد گفتار کودک انجام شود که می تواند نه تنها نقص های گفتاری خارجی (تلفظ نادرست صداها)، بلکه مشکلات مرتبط با کمبودها را نیز شناسایی کند. این سن بهترین سن گفتار درمانی است. مشکلات گفتاری کودک ممکن است شامل خطاهای مداوم و مکرر در تغییر انتهای کلمات، جایگزینی یا عدم وجود حرف اضافه، تغییر، جابجایی یا کاهش صداها و هجاها در کلمات باشد
مرحله مهم بعدی آماده شدن برای مدرسه است که در آن به والدین پیشنهاد میشود که حتی اگر کودک مشکلات گفتاری آشکاری نداشت، باز هم در مشاوره با گفتار درمانگر شرکت کند.
بسیاری از کودکان در مرحله مدرسه و زمانی که در گروههای بزرگ کار میکنند، معمولاً فقط با معلمان، فضاها و همچنین مطالبی که باید روی آنها کار کنند آشنا میشوند. این موضوع باعث میشود که در محیط مدرسه به طور منظم مشکلات گفتاری کودک شناسایی نشود، علاوه بر این که تضمین نمیشود که کودک بتواند به راحتی با برنامههای درسی به ویژه در خواندن و نوشتن مواجه شود.
والدین دانشآموزان کلاس اول اغلب با مسائلی مانند نارساخوانی (اشتباهات خواندن) و نارسا نویسی (اشتباهات نوشتاری) مواجه میشوند که با شنوایی واجی توسعه نیافته و به مرور زمان با مشکلات یادگیری قواعد زبان همراه است. این موضوع منجر به عدم موفقیت مداوم در زبان، نمرات ضعیف و از همه مهمتر، از دست دادن علاقه به زبان به عنوان موضوع مطالعه و بی میلی به یادگیری ناشی از شکستهای مداوم میشود.
به همین دلیل مهم است که با کمک یک گفتار درمانگر حرفهای، مشکلات احتمالی را در زمان مناسب شناسایی کنید و در سنین مناسب برای گفتار درمانی اقدام کنید. بهترین سن گفتار درمانی کودکان برای پیشگیری از اختلالات زبانی از 5 تا 7 سالگی است، بنابراین بهتر است زمانی که کودک به 5 سالگی رسید و فعالیتهای سیستماتیک را شروع کرد با یک گفتار درمانگر تماس بگیرید.
علائمی که کودک شما باید به گفتار درمانگر مراجعه کند
گفتار درمانگر متخصص در جمعیت کودکان به آسیب شناسیهای مختلف توجه میکند و در صورت وجود علامتهای زیر توصیه میکند که به متخصص و گفتار درمانگر مراجعه کنیم.
در مورد گفتار و زبان؛ اگر در سن 2 سالگی کودک ما حدود 50 کلمه را نمیتواند بگوید، مراجعه به گفتار درمانگر بسیار مهم است. معمولاً کودکان با حرکات خود بسیار شیوا هستند، آنها تمایل دارند به آنچه میخواهند اشاره کنند تا شما آنها را درک کنید و اغلب اگر ندانید چه میخواهند ناراحت میشوند یا با خستگی به سراغ چیز دیگری میروند.
در مورد سواد؛ هر کودک ریتم متفاوتی دارد و شما باید به زمان آنها احترام بگذارید. با این حال، تا پایان سال اول دبستان، کودک باید به آنچه برای سنش انتظار میرود برسد. اگر نه، باید با یک گفتار درمانگر مشورت کنید.
در نهایت، اگر کودک در برخی زمینهها عقبتر است، میتوانیم مشکلات احتمالی در رشد یا یادگیری را تشخیص دهیم که باز هم مراجعه به گفتار درمانگر در این مواقع توصیه میشود.
بیشتر بخوانید
“گفتار درمانی بزرگسالان و کودکان چیست؟ + انواع اختلالات گفتاری“
“مزایای گفتار درمانی آنلاین“
به عنوان والدین میتوانیم از خود بپرسیم که چه زمانی کودک را نزد گفتاردرمانگر کودک ببریم، معمولاً تا سن 4 یا 5 سالگی توصیه نمیشود که با گفتار درمانگر مشورت کنیم، زیرا معمولاً کودکان قبل از این سن برخی کلمهها را اشتباه تلفظ میکنند. کودکان معمولا در واجها، گهگاهی لکنت زبان دارند یا در بیان شفاهی خود مشکل دارند. این موضوع به این دلیل است که آنها در مرحله یادگیری هستند. با این حال، از این سن توصیه میشود در صورت لزوم با مراجعه به گفتاردرمانگر کودکان در این باره با وی مشورت کنید.
تا سن 4 سالگی، ضعیف صحبت کردن یا اشتباه تلفظ کردن برخی کلمات برای کودکان طبیعی است. اما از آن سن به بعد توصیه میشود در صورت مشاهده ایرادات خاصی در گفتار کودکان با یک گفتار درمانگر مشورت کنید تا به موقع آنها را اصلاح کنید و در سنین بالا از مشکلات یادگیری جلوگیری کنید.
عمده ترین مشکلاتی که نیاز به مشاوره با یک گفتاردرمانگر کودک دارد به شرح زیر است:
در این موارد بهتر است به یک گفتاردرمانگر کودکان مراجعه کنید تا با توجه به مشکل و نوع درمانی که باید انجام شود، در چند جلسه درمان کودک را انجام دهد.
علاوه بر این، گفتار درمانگر یک سری تمرینات را برای تمرین در خانه با کودک توصیه میکند تا به او کمک کند. همه این مشکلات اگر زود تشخیص داده شوند و به درستی اصلاح شوند راه حل آسانی دارند و به کودک این امکان را میدهند که دچار مشکل یادگیری یا شکست تحصیلی نشود. بنابراین، والدین و معلمان باید مراقب رشد زبان در کودکان باشند.
اختلالات زبانی جنبههای متعددی را در بر میگیرد که از طریق مسائلی مانند درک، تولید، حرکات، اجتماعی شدن یا گفتار کودکان رخ میدهد. برای شناسایی ناهنجاری های احتمالی، لازم است فرآیند فراگیری زبان عادی و مراحل مختلف آن را بشناسیم.
همانطور که ویکتور آکوستا، رئیس انجمن اسپانیایی گفتار درمانی، آواز درمانی و شنوایی شناسی توضیح میدهد، لازم است به وضوح بین مؤلفههای مختلف تأثیرگذار در اختلالات زبانی مانند گفتار، گرامر یا واژگان و فرآیندهایی مانند درک مطلب تمایز قائل شد.
مشکلات زبانی ممکن است علائم ثانویه یک اختلال رشد عمومی مانند اوتیسم یا سندرم داون باشد، اما گروهی از کودکان هستند که ممکن است مشکلات خاص اکتساب زبان در طول رشد طبیعی آنها ظاهر شود. در این مورد، شایع ترین مشکل این است که آنها معمولا دیر شناسایی میشوند و درمان آنها به تأخیر میافتد.
بیشتر بخوانید
“همه چیز درباره کم شنوایی مادرزادی و اکتسابی و علل آن ها“
“بهترین سمعک گوش را بشناسیم + قیمت سمعک زیمنس، ویدکس، اتیکن، فوناک“
آکوستا خاطرنشان میکند که در این گروه، تشخیص پیچیده است، زیرا در بیشتر موارد کودک مبتلا به مشکلات زبانی معمولاً نقصهای ترکیبی دارد که شامل بیان و درک هستند.
در این بخش آخر، اگرچه آزمونهای استانداردی برای تشخیص تأخیر در درک مطلب وجود دارد، اما مشکل تنها زمانی آشکار میشود که کودک با یادگیری خواندن مواجه شود. این متخصص خاطرنشان میکند که بین تولد تا 6 سالگی یک دوره انعطاف پذیری فوق العاده مغز وجود دارد. آکوستا خاطر نشان می کند که اختلالات زبانی پویا هستند و می توانند بهبود یابند.
دانستن مراحل رشد زبان در کودکان به والدین کمک می کند تا ناهنجاریها یا تاخیرهای احتمالی را شناسایی کنند. بنابراین، آکوستا به جنبههای اصلی که والدین باید در رشد ارتباطی فرزندان خود رعایت کنند، اشاره می کند:
بدو تولد تا 18 ماهگی: در این دوره نوزادان از راهبردهای پیچیدهتر برای برقراری ارتباط با والدین استفاده میکنند. از ابتداییترین گریهها، لبخندها، غرغرها، به بازی با صداها از طریق صوت میرسند. این صوتها ابتدا حروف صدادار را شامل میشوند و سپس به سمت استفاده از صامتها می روند و بعداً هر دو عنصر را ترکیب میکنند. این سن، زمان اولین بازی ها، تبادلات ارتباطی و اجتماعی شدن نوزادان است. اگر پس از یک سال و نیم کودک فقط از حروف صدادار استفاده کند، اولین علامت این است که چیزی اشتباه است.
بین 18 تا 24 ماهگی: این سن مرحله بسیار مهمی است زیرا کودکان در حال حاضر شروع به استفاده از کلمات کرده است. در این سن آنها از چندین کلمه استفاده میکنند و اولین ترکیب دو کلمه را در این سن به کار میبرند.عدم ترکیب کلمات نشانگر بالینی واضحی است که کودک کاندیدای اختلال زبانی است.
از 2 تا 4 سالگی: مرحله انفجار زبانی است که در آن کودکان بیشتر و بیشتر از واژگان استفاده میکنند و معمولا کودکان میتوانند به مرور ساختن جملات ساده (موضوع، فعل و مفعول) را بیاموزند.
از 4 سالگی: در این سن ساخت زبان شفاهی مفصلتر است و در 5 سالگی کودکان میتوانند تجربیات را بازگو کنند و داستانهای کوتاه را روایت کنند.
به گفته آکوستا، از 3 سالگی ابزارهای قدرتمندی برای ارزیابی زبان وجود دارد که امکان تشخیص مشکلات تولید و درک را فراهم می کند. در این مرحله بسیار مهم است که کودک به برقراری ارتباط علاقه داشته باشد و نقاط عطف رشد زبان مانند ساخت واژگان، ترکیب کلمات، انفجار زبانی و ساخت جملات به طور دقیق اتفاق بیفتد. برای درمان اختلال یادگیری و درمان اختلال یادگیری کودکان میتوانید از مشاوران ما کمک بگیرید.
منبع: